Bir yılı daha geride bıraktık. Federasyonumuzun faaliyetlerine başladığı ve sektörün kitap üretim raporlarını düzenlediği 2011 yılından itibaren kitap üretiminde yaşanan büyüme, bu yıl da geçmiş yıllardaki görünümünü değiştirmeyerek yeni bir rekora imza attı. Ancak bu yıl gelen yeni rekorun çok değerli olduğunu düşünmekteyiz. Çünkü sektörümüz yılın dokuz ayında pandemi koşulları altında çalışmak zorunda kaldı. Okulların bu zaman dilimine altı ay kapalı kalmasının eğitim kategorisindeki kitap üretimini negatif etkilediği aşağıda verdiğimiz rakamlardan da görülmektedir. Diğer taraftan pandeminin oluşturduğu ekonomik sorunların, sektörümüz üzerinde negatif etki yarattığı kuvvetle muhtemeldir. 2018 yılı Ağustos ayında başlayan ekonomik dalgalanmanın etkilerinden, 2019 yılı ortasından itibaren kurtulmaya başlamıştık. 2020 yılı ise bu pozitif etki ile çok iyi başlamıştı. İlk çeyrekte sektörümüz en yüksek ilk çeyrek performansına ulaşmıştı. Ancak mart ayının sonunda ülkemizde de etkilerini göstermeye başlayan pandemi, ikinci çeyreğin beklentilerimizden çok uzak kalmasına sebep oldu. Haziran ayı ile başlayan ilk normalleşme süreci, sektörümüzde yine çok hızlı bir büyüme sağladı. Üçüncü çeyrekte temmuz ayında sektörümüz 61.044.735 adet kitap üretimi ile tarihi bir rekor kırdı ve ilk kez aylık bazda altmış milyon adet seviyesi aşıldı. Başarılı sonuçlanan üçüncü çeyrek performansından sonra sonbaharla, bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de pandemi de büyük bir hızlanma oldu. Okullarda uzaktan eğitime devam edildi ve kasım-aralık aylarında tekrar kısıtlamalar geri geldi. Üçüncü çeyrek ile birlikte 2020 yılını yeni bir rekor yılı olarak tamamlayacağımız kanaati oluşmuştu, ancak hangi seviyede tamamlayacağımızı merakla bekliyorduk. Gelinen nokta itibariyle dördüncü çeyrekte pandemi etkisiyle beklentilerimizden düşük gerçekleşen kitap üretimi sebebiyle 2020 yılını 433.213.632 adet kitap üretimi ve %2,27 büyüme ile tamamlamış olduk. Sektörümüz kayıt altına aldığımız 2011 yılından beri büyüme ve her yıl yeni bir zirve geleneğini 2020 yılında da sürdürmüş oldu.
2020 Aralık ayı, yükselen pandemi etkisi ve tekrarlanan kısıtlamaları dikkate aldığımızda beklentilerimiz ile uyumlu bir netice ile sonuçlandı. 2019 yılı aralık ayı çok iyi bir netice ile tamamlanmıştı. Doğrusu yakın bir dönemde aralık ayında böyle bir performans beklemiyorduk. Ancak pandeminin güçlü etkisi ile 2020 aralık ayı, kitap üretiminde beklentilerimizin de altında kalarak 22.627.607 adet olarak gerçekleşti. Bir önceki yılın aralık ayındaki rakamın 31.578.531 olmasını dikkate aldığımızda, kitap üretiminde yaklaşık %28 küçülme meydana geldi.
Aralık ayı ile 2020 yılını da geride bırakmış olduk. Yukarıda özetini yaptığımız bu dönemde yaşanan bütün olumsuzluklara rağmen sektörümüz büyük bir başarı hikayesi yazarak 433.213.632 adet kitap üretimi gerçekleştirmiştir. 2019 yılında gerçekleştirilen üretimin 423.602.828 adet olduğu dikkate alındığında %2.27’lik büyümenin gerçekleştiğini görmekteyiz. Ülkemiz ekonomisinin bu yıl için %0-0,5 oranında bir büyüme performansı sergileyeceği beklentisini dikkate alarak karşılaştırma yaptığımızda, sektörümüzün ülke ekonomisine de önemli pozitif bir katkı yaptığı gerçeği ortaya çıkmaktadır.
Yayımcı Meslek Birlikleri Federasyonu olarak, İstanbul Merkez ve Ankara şubelerimizde bu yıl, dört bin sekiz yüzün üzerinde bireysel ve kurumsal farklı yayıncıya hizmet verdik. 2020 yılında bir önceki yıl ile yaklaşık aynı sayıda 23.415 bandrol talebini sonuçlandırdık. Taleplerin, 11.360 adedi doğrudan 1518 adedi kargo yoluyla olmak üzere toplam 12.878 adedi İstanbul merkez tarafından, 7.924 adet doğrudan ve 2.613 adedi kargo yoluyla olmak üzere toplam 10.537 adet bandrol talebi ise Ankara ofisimiz tarafından karşılanmıştır.
2020 Yılı Kategori Dağılımı
2020 yılında yayımlanan kitapların %20,8’sini yetişkin araştırma, inceleme kitapları, %7,5’ini yetişkin edebiyat sanat kitapları, %10,3’ünü çocuk ve gençlik kitapları, %6,2’sini inanç kitapları, yaklaşık %1,3’ünü akademik yayınlar, yine yaklaşık %1,1’ini ithal yayınlar kitapları ve %52,8’ini eğitim alanındaki kitaplar oluşturdu. Aşağıdaki tabloda da detaylandırdığımız son duruma göre yetişkin araştırma-inceleme, yetişkin kurgu, akademik yayınlar kategorisinde büyüme gözlenirken, inanç ve ithal kategoride yayımlanan kitaplar düşüş kaydetmiştir. Eğitim kategorisinde yer alan kitap sayısı, adetsel olarak çok küçük bir yükseliş göstermiş olsa da geçen yıl %54 olan payı bu yıl gerilemiştir. Eğitim kategorisinde yayımlanan kitap yüzdesi 2013 yılından itibaren düzenlediğimiz kategori raporunda, her zaman %50 ile %55 bandı içerisinde yer almıştır. Yüzdesel bazda en önemli büyüme, yetişkin kurgu kategorisinde yayımlanan kitap adedinde, %18,5 yüzdesel değeriyle gözlemlenmiştir. Adetsel ve yüzdesel bazda en büyük gerileme, inanç kategorisinde yayımlanan kitaplarda gözlemlenmiştir.
